Με αναφορά στην παρουσία της Άγκελα Μέρκελ στην ηγεσία της Γερμανίας ξεκίνησε τις κοινές τους δηλώσεις, αμέσως μετά τις διευρυμένες συναντήσεις που είχαν στο Μέγαρο Μαξίμου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, λέγοντας πως η Γερμανίδα καγκελάριος διένυσε «μια διαδρομή 16 ετών στην ηγεσία της Γερμανίας» που «ξεπερνά του Αντενάουερ και αγγίζει αυτή του Χ. Κολ».
«Η σημερινή Ελλάδα δεν είναι εστία ελλειμμάτων»
«Ως ο 8ος Έλληνας πρωθυπουργός που συναντά την αγαπητή Άγκελα μπορώ να αποτολμήσω σύντομη ανασκόπηση» συνέχισε ο πρωθυπουργός, σημειώνοντας πως θέλει «να μιλήσω για τη δική της σφραγίδα και να μιλήσω για τη σημερινή Ελλάδα που είναι πολύ διαφορετική από αυτή που γνωρίσατε τελευταία 10ετία. Δεν είναι εστία ελλειμμάτων. Είναι σύγχρονο κράτος».
Συνεχίζοντας ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως «Ευρώπη και Ελλάδα δοκιμάστηκαν από λάθος αποφάσεις που επέστρεψαν εναντίον τους μεταμφιεσμένες με λαϊκισμό και δημαγωγία».
«Και εσείς παραδεχτήκατε ότι ζητήσατε πολλά από τους Έλληνες» τόνισε ο πρωθυπουργός, λέγοντας ακόμα ότι «ευτυχώς ούτε η φτηνή λιτότητα, ούτε τα φτηνά εθνικά συνθήματα άντεξαν. Η κοινοτική αλληλεγγύη και ο αληθινός πατριωτισμός βγήκαν στο τέλος νικητής».
«Η Μέρκελ φωνή της λογικής και της σταθερότητας – Άδικη κάποιες φορές, όμως καθοριστική»
«Η κ. Μέρκελ υπήρξε η φωνή της λογικής και της σταθερότητας. Άδικη κάποιες φορές, όμως καθοριστική όπως το 2015 όταν αρνήθηκε τον εξωστρακισμό της Ελλάδας από την Ευρώπη» συμπλήρωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Καθώς η Ευρώπη προχωρά με ομοφωνίες, αυτές χτίζονται με συμφωνίες, συνεπώς και με συγκλίσεις» συνέχισε στις δηλώσεις του ο πρωθυπουργός χαρακτηρίζοντας γενναία την αλλαγή στάσης της καγκελαρίου για το ζήτημα του Ταμείου Ανάκαμψης.
«Όλα αυτά είχα την ευκαιρία να τα διαπιστώσω στις Συνόδους Κορυφής εκεί που η καγκελάριος δεν εισηγείται μόνο λύσεις αλλά τις διαμορφώνει» είπε ο κ. Μητσοτάκης και συνέχισε λέγοντας η «μάχη κατά της COVID είχε και χρώμα γαλανόλευκο. Η Ελλάδα εισηγήθηκε το πιστοποιητικό, οργάνωσε πρόγραμμα εμβολιασμού, πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Ταμείου».
«Συχνά η δυτική ψυχραιμία ενθαρρύνει την τουρκική αυθαιρεσία – Η Ελλάδα δεν ανέχεται απειλές»
«Γνωρίζω κ. καγκελάριε τη δική σας σταθερή θέση υπέρ του διαλόγου και της εκτόνωσης των εντάσεων» συνέχισε ο Έλληνας πρωθυπουργός, αναφερόμενος στις σχέσεις με την Τουρκία.
«Κι εγώ αγωνίζομαι για να κρατώ πάντα ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας. Συχνά η δυτική ψυχραιμία ενθαρρύνει την τουρκική αυθαιρεσία. Είναι καιρός οι ευρωπαϊκές αρχές να μετουσιωθούν σε ευρωπαϊκή πρακτική» είπε ο κ. Μητσοτάκης και συμπλήρωσε: «Η Ελλάδα θέλει μόνο φίλους. Επιθυμεί τις καλές σχέσεις, ασφαλώς και με τους γείτονές μας, με γνώμονα το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας. Δεν ανέχεται όμως απειλές. Η θέση μου είναι κρυστάλλινη».
«Η λιτότητα δεν μπορεί να είναι η απάντηση σε όλα»
«Η λιτότητα δεν μπορεί να είναι η απάντηση σε όλα» τόνισε ο πρωθυπουργός. «Και το γαλλογερμανικό σύμφωνο και η συνθήκη αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής Ελλάδας-Γαλλίας μπορούν να συγκροτήσουν πρόπλασμα ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας. Το μέλλον προβλέπεται συναρπαστικό και για την Ελλάδα, και για τη Γερμανία και για την Ευρώπη. Θα βηματίσουμε με το αγαπημένο ρήμα της καγκελαρίου, “προσπαθώ”» συμπλήρωσε.
Κλείνοντας τις δηλώσεις του, πριν δώσει το λόγο στην Γερμανίδα καγκελάριο, ο πρωθυπουργός τόνισε: «Σας υποδέχομαι με χαρά και σας αποχαιρετώ με σεβασμό. Η Αθήνα θα σας περιμένει και ως φίλη. Στη νέα σας πορεία μην ξεχνάτε τα λόγια του Γκαίτε: “Από όλους τους λαούς οι Έλληνες ονειρεύονται το όνειρο της ζωής με τον πιο όμορφο τρόπο”».
«Προσβλέπω να έχω εποικοδομητική συνεργασία με το διάδοχο της κ. Μερκελ» είπε ο πρωθυπουργός απαντώντας σε σχετική ερώτηση. «Θα συμπεριλαμβάνει και τη συζήτηση για το σύμφωνο σταθερότητας» είπε στη συνέχεια ο κ. Μητσοτάκης και συμπλήρωσε πως θα γίνει συζήτηση στο πλαίσιο της ΕΕ, αλλά και πως θα πρέπει να λάβει υπόψη τις εμπειρίες της προηγούμενης δεκαετίας και την εμπειρία της πανδημίας που “γέννησε” και το Ταμείο Ανάκαμψης.
«Θα γίνουν παρεμβάσεις στους πολύ αυστηρούς τυπικούς κανόνες αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα ξεχάσουμε τι σημαίνει δημιοσιονομική πειθαρχία» συνέχισε ο πρωθυπουργός, τονίζοντας ότι «η Ελλάδα θα έχει τη δυνατότητα από το 2023 να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα. Δεν πρέπει να εκληφθεί η συζήτηση αυτή ως άδεια να επιστρέψουμε σε κακές συνήθειες του παρελθόντος. Στο χέρι μας είναι να αξιοποιήσουμε τους σημαντικούς πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Εφόσον το κάνουμε αυτό, αυξάνονται οι πιθανότητες στο μέλλον, κάτι που δημιουργήθηκε με αφορμή την πανδημία, να αποκτήσει ενδεχομένως πιο μόνιμα χαρακτηριστικά».
«Τα ελληνοτουρκικά προβλήματα εξ ορισμού αφορούν και την Ευρώπη»
«Τα ελληνοτουρκικά προβλήματα εξ ορισμού αφορούν και την Ευρώπη» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης απαντώντας σε σχετική ερώτηση. «Υπάρχει άμεση αντανάκλαση. Δείτε το προσφυγικό. Η πολιτική της Ευρώπης για αποτελεσματική, δίκαιη, ανθρώπινη» είπε και συμπλήρωσε πως η πολιτική φύλαξης των συνόρων είναι ελληνική με ευρωπαϊκή στήριξη.
«Κανείς δεν επιδιώκει την οριστική ρήξη σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας. Τα όρια έχουν τεθεί με απόλυτη σαφήνεια» σημείωσε στη συνέχεια και ανέφερε πως «Ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η Ελλάδα τείνει χείρα φιλίας και η Ελλάδα πρώτη θα υπερασπιστεί την κυριαρχία της και τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην περίπτωση που αισθάνεται ότι καθ’ οιονδήποτε τρόπο ότι παραβιάζονται».
Μέρκελ: Καταφέραμε στο τέλος να βρούμε κοινό βηματισμό
«Όποιος γνωρίζει από πολιτισμό δεν μπορεί να αφήσει απ’ έξω την Αθήνα και την Ελλάδα» τόνισε η απερχόμενη καγκελάριος κ. Μέρκελ στις κοινές δηλώσεις της με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη σημειώνοντας ότι δεν θα είναι η τελευταία επίσκεψή της στην Ελλάδα.
«Οι σχέσεις Γερμανίας – Ελλάδας ήταν αρκετά ζωντανές θα έλεγα. Οι δυσκολίες ήταν δεδομένες όταν επρόκειτο για τη σταθερότητα του ευρώ και εγώ προσωπικά είχα απόλυτη επίγνωση για την υπερβολική επιβάρυνση που σήμαινε αυτό και την πρόκληση που σήμαινε αυτό για τους ανθρώπους στην Ελλάδα. Καταφέραμε στο τέλος να βρούμε μια κοινή πορεία, έναν κοινό βηματισμό για να μείνει η Ελλάδα μέλος της ΕΕ» είπε η κ Μέρκελ.
«Μόλις ολοκληρώθηκε, ουσιαστικά έκλεισε αυτή η φάση, είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια τεράστια άλλη πρόκληση που ήταν το μεταναστευτικό που ξεκίνησε το 2015. Αποδείξαμε ότι μπορούμε να μοιραζόμαστε ευθύνες και νομίζω ότι και το Σύμφωνο ΕΕ-Τουρκίας είναι παράδειγμα που μας δείχνει ότι μπορούμε να συνεργαστούμε και σε αυτή την περίπτωση να συνεργαστούμε και με την Τουρκία. Γνωρίζω τον μεγάλο αριθμό των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα όταν πρόκειται για τη συνεργασία με την Τουρκία. Συζητήσαμε και χθες και σήμερα εντατικά ότι θα πρέπει να ισχύουν τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και το διεθνές δίκαιο και πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό αλλά δύσκολο να βρίσκομαι απαντήσεις και λύσεις μέσω του διαλόγου» πρόσθεσε.
Παρακολουθήστε τις κοινές δηλώσεις του πρωθυπουργού με την καγκελάριο της Γερμανίας.
Ερωτήσεις δημοσιογράφων
Σε ερώτηση για τη δήλωση πως ζήτησε πολλά από την Ελλάδα και τι θα μπορούσε να έχει κάνει διαφορετικά, η Άνγκελα Μέρκελ, είπε: «Τότε, ήμασταν όλοι σοκαρισμένοι για το πόσο ευάλωτο ήταν το ευρώ και αυτό έπληξε τις χώρες που είχαν υψηλότερο χρέος και δεν είχαν εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις που έπρεπε. Εγώ δεσμεύτηκα υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Ξέρω ότι απαίτησα πολλά από τους πολίτες της Ελλάδας, από την άλλη υπήρξαν και διαφορετικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα που θεώρησαν πολλές μεταρρυθμίσεις “δυνατές”. Τώρα οι ιδιωτικοποιήσεις δεν είναι κάτι τρομερό (…) Η ευελιξία του Συμφώνου Σταθερότητας υπάρχει αλλά δείξαμε και με το Ταμείο Ανάκαμψης πως μπορούμ,ε να συνεργαστούμε. Μόνο αν η Ευρώπη είναι καινοτόμος μπορουμε να συνεχίσουμε».
Σε ερώτηση για τη συνεργασία του με τον επόμενο καγκελάριο σε σχέση με το Σύμφωνο Σταθερότητας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκτίμησε ότι η συνεργασία τους θα είναι καλή. «Σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως η συζήτηση για αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας ως άδεια για να γυρίσουμε σε κακές συνταγές του παρελθόντος» τόνισε.
Απαντώντας σε ερώτηση τι θα συμβούλευε τον διάδοχό της για την Τουρκία, η Άνγκελα Μέρκελ ανέφερε: «Αν κάνει κανείς μια αναδρομή όταν εγώ έγινα καγκελάριος αποφασίστηκε να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Εγώ είχα επικριτική στάση αλλά ήμουν μόνη μου. Σήμερα η εικόνα έχει αλλάξει. Δεν μπορούσαμε να τα είχαμε προβλέψει. Η Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ, ως γείτονάς μας, πρέπει να υπάρχει αλληλοσεβασμός αλλά και να τηρούνται ανθρώπινα δικαιώματα. Πρέπει να υπάρχει κοινή ευρωπαϊκή στάση, είναι απαραίτητος ο διάλογος. Τηρώντας τους κανόνες και η Ευρώπη και η Τουρκία θα μπορούν να ισχυροποιήσουν τη θέση του. Τις συμβουλές μου προς τον Όλαφ Σολτς δεν τις δίνω δημόσια».
Στην ίδια ερώτηση ο Έλληνας πρωθυπουργός απάντησε: «Δεν θα ζητήσω από τον διάδοχο της κας Μέρκελ τίποτα περισσότερο από το να γίνουν σεβαστές οι αποφάσεις του Συμβουλίου Κορυφής». Σημείωσε δε ότι υπάρχει ο ένας δρόμος, της μείωσης των εντάσεων και εκείνος των κυρώσεων. «Η δική μου πόρτα είναι πάντα ανοιχτή για εποικοδομητικό διάλογο αλλά δεν γίνεται η Τουρκία να στέλνει στον ΟΗΕ επιστολή που αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία, επικαλούμενη μια στρεβλή ανάγνωση της Συνθήκη της Λωζάνης και να κάνουμε σαν να μη συμβαίνει τίποτα».
Σε ερώτηση για την τουρκική προκλητικότητα, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε: «Τα ελληνοτουρκικά προβλήματα είναι εξ ορισμού ευρωτουρκικά όχι μόνο γιατί η Ελλάδα είναι το σύνορο της Ευρώπης αλλά γιατί τα προσβλήματα αντακλούν στην Ευρώπη, όπως το μεταναστευτικό. Κανείς δεν επιδιώκει την οριστική ρήξη στις σχέσεις Ευρώπης και Τουρκίας. Τα όρια έχουν τεθεί με απόλυτη σαφήνεια και για τις ελληνοτουρικές σχέσεις είναι κατανοητό και στην τουρκική ηγεσία πως η Ελλάδα τείνει χείρα φιλίας αλλά πρώτη θα υπερασπιστεί κυριαρχικά δικαιώματα που θεωρεί πως παραβιάζονται».
Απαντώντας στο ίδιο ερώτημα, η κυρία Μέρκελ είπε: «Στην πλειονότητά του τα προβλήματα της Ελλάδας με την Τουρκία είναι και προβλήματα της Ευρώπης με την Τουρκία. Έχουμε αλληλεξάρτηση και η Τουρκία φιλοξενεί 3,5 εκατ. πρόσφυγες και αυτό είναι μεγάλη υπόθεση και πάνω σ’ αυτό βασίζεται η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας. Το ίδιο ισχύει και με τις ανησυχίες της για τους Αφγανούς πρόσφυγες. Πιστεύω ότι έχουμε μια ενιαία στάση στην ΕΕ».
Σε ερώτηση για το μεταναστευτικό, η Άνγκελα Μέρκελ τόνισε πως δεν γίνεται να στηρίζονται λαθρέμποροι και διακινητές. «Το πρόβλημα που έχουμε είναι πως έχουμε τόσους παράνομους μετανάστες, που για έναν μικρό βαθμό είμαστε σε θέση να προσεγγίσουμε εκείνους που έχουν την ανάγκη μας. Γι’ αυτό και η προστασία των εξωτερικών μας συνόρων είναι ευθύνη κάποιων χωρών και η Ελλάδα έκανε εξαιρετική δουλειά όταν είπε ότι ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται τους ανθρώπους. Το ίδιο κάνει και ο Λουκασένκο. Εμείς σαν ΕΕ δεν γίνεται να κάνουμε σαν να μην υπάρχει πρόβλημα. Κάθε χώρα που επωφελείται από το Σένγκεν πρέπει να αναλάβει ευθύνες. Κανείς δεν μπορεί να κρυφτεί».
«Ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να έχουμε μια κοινή γραμμή στην πολιτική της μετανάστευσης και του ασύλου. Η Γερμανία δεν είναι μέρος του προβλήματος, αλλα μέρος της λύσης. Δεν μπορούμε να δεχτούμε την εργαλειοποίηση των μεταναστών. Αυτό που έγινε στον Έβρο τον Μάρτιο του 2020 δεν μπορεί να ξανασυμβεί. Συμβαίνει όμως το ίδιο στη Λευκορωσία. Η Ευρώπη τότε μας στήριξε. Η καγκελάριος έχει δίκιο όταν λέει ότι η Τουρκία πρέπει να κάνει περισσότερα, στην εξάρθωση των κυκλωμάτων διακίνησης. Μπορεί να σταματάει τις βάρκες πριν φύγουν. Είχαμε ένα τραγικό ναυάγιο πριν μερικές μέρες, μια βάρκα διαλύθηκε, ήταν κόσμος χωρίς σωσίβια, έσπευσε το λιμενικό, έσωσε τους περισσότερους αλλά χάθηκαν άνθρωποι. Οι χώρες που βρίσκονται στα σύνορα της Ε.Ε. σηκώνουν μεγάλο βάρος και η χρηματοδότηση πρέπει να αφορά και φυσικά εμπόδια όχι μόνο τεχνολογικά. Η φύλαξη των συνόρων είναι σημαντική για να κρατήσουμε ζωνταντή τη Σένγκεν» είπε από την πλευρά του ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Τι συζήτησαν Μητσοτάκης – Μέρκελ
Νωρίτερα, στη διευρυμένη συνάντηση που είχε ο πρωθυπουργός με την καγκελάριο έγινε επισκόπηση των διμερών σχέσεων, ενώ συζητήθηκαν ζητήματα όπως οι ελληνοτουρκικές και οι ευρωτουρκικές σχέσεις μετά και τις τελευταίες εξελίξεις και τη συνεχιζόμενη τουρκική αυθαιρεσία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Επί τάπητος βρέθηκαν επίσης το μεταναστευτικό, η κατάσταση στη Λιβύη αλλά και οι κινήσεις που έχει κάνει η Ελλάδα στο ενεργειακό, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την υπογραφή συμφωνίας για την ηλεκτρική διασύνδεση Αιγύπτου – Ελλάδας.
Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκαν ακόμα οι διμερείς οικονομικές σχέσεις αλλά και η ευρωπαϊκή συζήτηση για δημοσιονομικούς κανόνες που θα ανταποκρίνονται στις προκλήσεις της συγκυρίας και στη νέα πανευρωπαϊκή πραγματικότητα που έχει διαμορφώσει η πανδημία.
Σημειώνεται ότι είχε προηγηθεί συνάντηση της Άνγκελα Μέρκελ στο Προεδρικό Μέγαρο με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
