Αφορμή για το σημερινό μας άρθρο αποτέλεσε το σκηνικό που έχει ” στηθεί ” στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, τον Πειραιά. Για όσους από εσάς δεν γνωρίζετε τι ακριβώς έχει συμβεί, σε έναν από τους μεγαλύτερους Δήμους της χώρας, αρκεί (;) μόνο μια φράση για να κατανοήσετε τα όποια δεδομένα. Μπλόκο από το Κ.Α.Σ σε επενδύσεις 600 εκατομμυρίων ευρώ της Cosco στο μεγάλο λιμάνι ή διαφορετικά το Κ.Α.Σ κήρυξε ως αρχαιολογικό χώρο το μεγαλύτερο μέρος του Δήμου Πειραιά. Οι δύο αυτές φράσεις μπορεί να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα στο φινάλε, εκφράζουν όμως, με τελείως διαφορετικό τρόπο την όποια προσέγγιση γίνεται στη νέα πραγματικότητα. Πάμε να τα δούμε τα πράγματα λίγο πιο αναλυτικά.
Ξεκινάμε πρώτα από το τι ακριβώς είναι το περιβόητο Κ.Α.Σ. Πρόκειται για το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το οποίο είναι και το ανώτατο επιστημονικό όργανο του Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το εν λόγω όργανο γνωμοδοτεί για θέματα που σχετίζονται με την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, την προβολή, ανάδειξη και διαχείριση του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας και τη διαμόρφωση πολιτικής στους παραπάνω τομείς. Το Κ.Α.Σ ιδρύθηκε το μακρινό 1834 και ουσιαστικά αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του Νεοελληνικού Κράτους και θεματοφύλακας των συμφερόντων του Ελληνισμού. Δεν είναι η πρώτη φορά που μια επένδυση κολλάει σε αποφάσεις του Κ.Α.Σ. Θέλετε ορισμένα παραδείγματα; Στην Αφάντου στη Ρόδο δεν προχώρησε επένδυση ύψους άνω των 40 εκατομμυρίων ευρώ αφού ο χώρος κηρύχτηκε αρχαιολογικός από το 2016. Έχει αρνηθεί πολλάκις να χορηγήσει άδεια για γυρίσματα σε χώρους μνημείων, όπως στο ΒΒC που δεν μπόρεσε να κάνει τα γυρίσματα που ήθελε στο Σούνιο. Επίσης και στην περίπτωση του παλαιού αεροδρομίου στο Ελληνικό έχει ” βάλει” το χέρι του για να μεγαλώσουν οι καθυστερήσεις στην όποια προσπάθεια γίνεται για την εξεύρεση σχεδίου επενδύσεων για την αξιοποίηση της τεράστιας αυτής έκτασης στην λεγόμενη Αθηναϊκή Ριβιέρα.
Άρα τι είναι τελικά το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο; Είναι εχθρός ή φίλος της ανάπτυξης; Είναι πολέμιος των επενδύσεων και οπαδός της οπισθοδρόμησης; Σε καμία περίπτωση. Η Ελλάδα είναι μια χώρα γεμάτη αρχαιότητες, μνημεία και ιστορία. Όποια πέτρα και να σηκώσεις θα βρεις ευρήματα σημαντικά από το πρόσφατο, μακρινό ή αρχαίο παρελθόν ενός τόπου που έδωσε τα φώτα του πολιτισμού σε όλο το κόσμο. Πριν αβρόχοις ποσί καταδικάσουμε πρέπει να μάθουμε τους λόγους που αρνείται μια επένδυση ή μια παρέμβαση σε ένα μέρος της Ελλάδας. Οι άνθρωποι που το απαρτίζουν ούτε τρελοί είναι, ούτε εναντίον ιδιωτών και Δημοσίου. Έχουν όμως να επιτελέσουν ένα έργο, που βασίζεται σε συγκεκριμένα επιστημονικά δεδομένα και μελέτες. Επιβάλλεται να είναι αυστηροί, διπλά προσεκτικοί και πάνω απ’ όλα απόλυτα σίγουρα ότι το παρόν θα σεβαστεί το παρελθόν για να έχει μέλλον, αλλιώς η καταστροφή δεν είναι μακριά.
Πάμε τώρα και στα του Πειραιά. Το επενδυτικό πλάνο μιλάει για την κατασκευή, εντός του λιμανιού, πολυτελούς ξενοδοχείου και μεγάλου εμπορικού κέντρου. Μια επένδυση η οποία θα άγγιζε τα 600 εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για μια τεράστια επένδυση, που γίνεται ακόμα μεγαλύτερη αν σκεφτεί κανείς σε τι Ελλάδα θα γινόταν ή θα γίνει με άλλους όρους πια. Το Κ.Α.Σ μετά και την εισήγηση – πρόταση της Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων διατύπωσε τις διαφωνίες και τις ενστάσεις για το συγκεκριμένο σχέδιο της Cosco με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο. Τι έκανε; Κήρυξε ως αρχαιολογικό χώρο ούτε λίγο ούτε πολύ παραπάνω από το μισό Δήμο Πειραιά. Το 1ο, το 2ο και μέρος του τρίτου διαμερίσματος του Δήμου και για τα υπόλοιπα, δηλαδή όσο μένει από το 3ο, το 4ο και το 5ο, μένει να φανεί τι θα γίνει από την πορεία των εκσκαφών. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι κάθε μελλοντική παρέμβαση θα γίνεται πράξη μόνο εφόσον παίρνει την έγκριση και από το Κ.Α.Σ. Με μια πρώτη ματιά αυτό φαντάζει ως δυσοίωνη εξέλιξη. Κοιτώντας όμως πιο καθαρά και μακριά από τις μικροπολιτικές ή άλλες σκοπιμότητες θα δει κανείς ότι μάλλον είναι πολύ θετική εξέλιξη, για να μην πω ότι άργησε κιόλας. Μέχρι την χθεσινή κήρυξη υπήρχαν μόνο κάποιες μεμονωμένες και αποσπασματικές κηρύξεις αρχαιολογικών χώρων σε μια περιοχή που είναι γεμάτη από μνημεία και ιστορικά στοιχεία. Πάλι καλά που υπάρχουν σε αυτή τη γωνιά του πλανήτη ακόμα μερικοί θύλακες που φυλάσσουν Θερμοπύλες και μπορούμε έτσι να παραδώσουμε στις κατοπινές γενιές μια σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά….
